Karbonhidratlar Karbonhidratlar, karbon, hidrojen ve oksijen atomları içeren organik bileşiklerin genel adıdır. Tüm canlı hücrelerinde bulunurlar ve doğada büyük moleküller halinde yer alırlar. Vücuda alınan bu büyük moleküllerin hücrelere iletilmesi için canlı tarafından sindirilmesi ve uygun moleküler büyüklüğe kadar parçalanması gerekmektedir. Enerji Kaynağı Olarak Karbonhidratlar Karbonhidratlar, birinci dereceden enerji kaynağı olarak kullanılırlar. Vücudumuzda en çok bulunan üçüncü besin maddesi karbonhidratlardır. Yapıtaşları glikozdur. Karbonhidratların depo şekli hayvanlarda glikojen, bitkilerde ise nişastadır. Kimyasal sindirimi ağızda başlar. Karbonhidratların Sınıflandırılması Karbonhidratlar, yapılarına göre üç gruba ayrılırlar: monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler.
Karbonhidratlar, su ve bazı minerallerin vücutta tutulmasına yardımcı olurlar. Ayrıca proteinin enerji için kullanılmasını önleyerek kas kaybını azaltırlar. Kompleks karbonhidratlar sindirimi yavaş olduğundan kan şekerini hemen yükseltmezler. Karbonhidrat Eksikliğinin Etkileri Karbonhidrat eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzun süreli diyetlerde karbonhidrat eksikliği önerilmemektedir. Beynin en önemli çalışma kaynağı karbonhidratlardır. Eksiklikleri unutkanlık, sinir sistemi bozuklukları, huzursuzluk, depresyon, halsizlik ve yorgunluk gibi sorunlara neden olabilir. Lif alımının yeterli olmaması durumunda ise kanser ve kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Günlük Karbonhidrat İhtiyacı Sağlıklı bir beslenme programında kişinin günlük alacağı kalori miktarının %45-65'inin rafine edilmemiş saf karbonhidratlardan olması gerekmektedir. Her bireyin metabolizma hızı, yaşı, cinsiyeti ve aktivite düzeyine bağlı olarak günlük alınacak karbonhidrat miktarı değişiklik gösterebilir. Örneğin, metabolizma hızı 2000 kalori olan bir kişinin günlük alması gereken karbonhidrat miktarı %55, protein miktarı %15, yağ miktarı %30 olmalıdır. Karbonhidrat İçeren Besinler Karbonhidrat içeren gıdalar arasında en başta tahıllar ve ekmekler gelir. Diğer yüksek karbonhidrat içeren besinler şunlardır:
Basit karbonhidratlar da bulunur. Bunlar arasında şeker, şekerleme, kek, mısır şurubu, meyve suyu, beyaz undan yapılmış makarna ve mısır gevreği yer alır. Yüksek miktarda kompleks karbonhidrat içeren besinler ise sağlıklı olmayı ve formda kalmayı sağlar. Bu besinler arasında kepek, yulaf, mısır, arpa, karabuğday, mısır unu, makarna, patates, kepekli pirinç, kıyılmış buğday, tam tahıllı gevrek, bezelye, müsli, fasulye ve mercimek bulunur. Karbonhidratların Fazla Alınması Karbonhidratların fazla alınması kilo alma özelliği taşır. Kilo almak isteyen kişiler karbonhidrattan zengin besinlerle beslenmelerinin yanı sıra dışarıda satılan karbonhidrat tozlarını kullanarak istedikleri kiloya ulaşabilirler. |
Ünsaç
11 Temmuz 2024 PerşembeKarbonhidratların birinci dereceden enerji kaynağı olarak kullanılmasının sebebi nedir? Vücudumuzda en çok bulunan üçüncü besin maddesi olduğu söyleniyor, bu doğru mu? Ayrıca karbonhidratların sindiriminin ağızda başladığından bahsedilmiş, bu nasıl gerçekleşiyor?
Cevap yazAdmin
11 Temmuz 2024 PerşembeÜnsaç, karbonhidratların birinci dereceden enerji kaynağı olarak kullanılmasının sebebi, vücudun bu besin maddelerini hızlı ve kolay bir şekilde enerjiye dönüştürebilmesidir. Karbonhidratlar, glikoz gibi basit şekerlere ayrılarak hücrelere enerji sağlar. Bu enerji, beyin ve kaslar gibi yoğun enerji ihtiyacı olan organlar için çok önemlidir.
Evet, karbonhidratlar vücudumuzda en çok bulunan üçüncü besin maddesi olarak kabul edilir. Bu bilgi doğrudur.
Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. Ağızda bulunan tükrük bezleri, amilaz enzimi salgılar. Bu enzim, karbonhidratları parçalayarak daha küçük şeker moleküllerine dönüştürür. Bu şekilde, karbonhidratların sindirimi başlamış olur ve bu sindirim süreci mide ve bağırsaklarda devam eder.