Karbonhidratların Sindirimi Nerede Başlar? Karbonhidratların sindirimi, kimyasal maddelerin sindirilmesi ile ilgilidir. Canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli maddeleri vücutlarına veya hücrelerine almaları olayına beslenme denir. Beslenme olayında, dışarıdan edinilen maddelere besin denir. Besinler, inorganik besinler (su ve mineraller) ve organik besinler (karbonhidratlar, proteinler, yağlar) olarak iki grupta toplanabilirler. Ototrof ve Heterotrof Canlılar Ototrof canlılar, dışarıdan yalnızca inorganik besin alırlar. Aldıkları inorganik maddelerden, yaşamları için gerekli organik maddeleri fotosentez veya kemosentezle kendileri üretirler. Bu sebeple sindirim sistemleri yoktur. Heterotrof canlılar ise hem inorganik hem de organik besinleri hazır olarak alırlar. Dışarıdan edinilen büyük parça besinlerin, ağızda, midede ve az da olsa ince bağırsaklarda mekanik yollarla daha küçük parçalara ayrılmasına mekanik sindirim denir. Büyük moleküllü besinlerin enzimler yardımıyla daha küçük moleküllere parçalanması olayına ise kimyasal sindirim denir. Sindirim Sürecinde Parçalanmayan Maddeler Yediğimiz besin maddelerinde bulunan su, mineraller, vitaminler, glikoz, fruktoz, galaktoz, amino asitler gibi küçük moleküller sindirime uğramaz. Yağlar, disakkaritler, polisakkaritler, proteinler ve nükleik asitler kimyasal sindirim ile hücre zarından geçebilecek küçük moleküllere parçalanır. Kimyasal sindirim, ağız, mide ve ince bağırsaklarda gerçekleşir. Karbonhidratların çoğu vücuda nişasta, glikojen ve kompleks şekerler biçiminde girer. Bu bileşikler, glikoz gibi basit şekerlerden oluşur. Nişasta ve glikojen, birçok glikoz molekülünün bağlanmasıyla oluşan büyük moleküllerdir. Çay şekeri olan sakkaroz, kompleks bir şekerdir. Sakkaroz molekülü, iki altı-karbonlu şeker molekülünün bağlanmasından meydana gelir. Besin olarak hayvan vücuduna giren enerji kaynaklarının en başında karbonhidratlar yer alır. Karbonhidratların Sindirimi Karbonhidrat sindirimi, tükürükteki bir enzimin etkisiyle başlar. Bu enzim amilazdır. Amilaz nişastayı etkiler. Amilazın dahil olduğu enzim grubuna karbohidraz denir. Amilaz, nişasta molekülündeki bağları parçalar ve bu parçalanma sonucunda oluşan maddelere tükürüğün su moleküllerini ekler. Ağızda Karbonhidrat Sindirimi Nișasta + Su → Maltöz (Amilaz) Enzimler, ortamın asidik veya bazik (pH) konsantrasyonuna göre etkili olabilir. Tükürükteki amilaz, sadece bazik ortamda etkilidir. Mide özsuyu çok asidiktir. Amilazın faaliyeti asidik ortamda durduğu için, midede nişastanın sindirimi gerçekleşmez. İnce Bağırsakta Karbonhidrat Sindirimi İnce bağırsaklara salgılanan pankreas özsuyundaki amilaz ile, nişasta, glikojen ve dekstrin disakkaritlere (maltoz) parçalanır. Nișasta + Amilaz + Su → Maltoz + Dekstrin İnce bağırsak bezlerinden salgılanan maltaz, laktaz, sakkaraz enzimleriyle disakkaritler monosakkaritlere parçalanır. Maltaz + Maltoz + Su → 2 Glikoz Laktaz + Laktoz + Su → Glikoz + Galaktoz Sakkaraz + Sakkaroz + Su → Glikoz + Fruktoz Karbonhidrat sindiriminin nihai ürünleri glikoz, fruktoz ve galaktozdur. Ekstra Bilgiler
Bu süreçler, vücudun enerji ihtiyacını karşılamak ve hücrelerin işlevlerini yerine getirmek için gerekli olan temel yapı taşlarını sağlamak amacıyla gerçekleşir. |
Asel
23 Temmuz 2024 SalıAcaba nişastanın sindirimi tam olarak hangi noktada başlar? Tükürükteki amilaz enzimi bu süreçte neden bu kadar önemli?
Cevap yazAdmin
23 Temmuz 2024 SalıMerhaba Asel,
Nişastanın sindirimi ağızda başlar. Tükürükte bulunan amilaz enzimi, nişastayı daha küçük şeker moleküllerine ayırmaya başlar. Bu işlem, nişastanın sindirim sürecinin ilk adımıdır ve oldukça önemlidir. Çünkü bu aşamada nişasta, daha sonra mide ve bağırsaklarda daha kolay sindirilebilecek şekere dönüşür. Tükürükteki amilaz enzimi olmadan, bu ilk adım gerçekleşmez ve nişastanın sindirimi daha zor hale gelir. Bu nedenle, tükürükteki amilaz enzimi nişastanın sindirimi için kritik bir rol oynar.
Sevgiler,