Karbonhidrat Sindirimi Karbonhidratlar, karbon, hidrojen ve oksijen atomları içeren organik bileşiklerin genel adıdır. Aktif aldehit veya keton grubuna sahip polihidroksi alkoller veya hidroliz edildiklerinde bu maddeleri veren bileşikler olarak tanımlanmaktadır. Bütün canlı hücrelerinde bulunurlar ve doğada büyük moleküller halinde mevcut olurlar. Vücuda alınan bu büyük moleküllerin hücrelere iletilmesi için canlı tarafından sindirilmesi ve uygun moleküler büyüklüğe kadar parçalanması gerekmektedir. Karbonhidratlar birinci dereceden enerji kaynağı olarak kullanılırlar. Vücudumuzda en çok bulunan üçüncü besin maddesi karbonhidratlardır. Su ve bazı minerallerin vücutta tutulmasına yardımcı olurlar. Ayrıca, proteinin enerji için kullanılmasını önleyerek kas kaybını azaltırlar. Kompleks karbonhidratlar sindirimi çok yavaş olduğu için kan şekerini hemen yükseltmezler. Karbonhidrat eksikliği ciddi hastalıklara yol açabileceği için uzun süreli diyetlerde önerilmemektedir. Kısa süreli ve hızlı kilo verilecek diyetlerde karbonhidratlı yiyecekler vücuda alınmadan, sadece protein ağırlıklı beslenme ile yapılır. Karbonhidrat eksikliği, beynin en önemli çalışma kaynağı olan karbonhidratların yeterince alınmaması durumunda, unutkanlık, sinir sisteminde bozukluklar, huzursuzluk, depresyon, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir. Lif alımının yeterince olmamasından dolayı ileri durumlarda kanser ve kalp hastalıkları, vücuttaki hastalıkların tedavisinde aksamalar görülebilmektedir. Karbonhidrat İçeren Gıdalar Karbonhidratlar içeriğindeki lifler sayesinde bağırsak sistemini düzene koyan gıdalardandır. Karbonhidrat içeren gıdalar arasında en başta tahıllar ve ekmekler gelmektedir. Bunun yanı sıra:
Basit karbonhidratlı gıdalar da bulunmakla birlikte, yüksek miktarda kompleks karbonhidrat içeren besinler sağlıklı olmayı ve formda kalmayı sağlarlar. Bu besinler arasında kepek, yulaf, mısır, arpa, karabuğday, mısır unu, tam tahıllı gevrek, bezelye, müsli, fasulye ve mercimek bulunmaktadır. Süt ve süt ürünleri yüksek yağ ve protein içerikleriyle bilinirler. Yağsız süt, diyet yoğurt, çikolatalı süt yüksek karbonhidrat içeren, ayrıca protein kaynaklı gıdalardır. Bütün çikolata, şeker ve şekerlemeler, kurabiyeler de karbonhidrat içeriği fazla olan gıdalardır. Karbonhidrat Sindirimi Karbonhidrat sindirimi, tükürükte bulunan bir enzim sayesinde ağızda başlamaktadır. Bu enzimin adı amilazdır. Amilaz, nişastayı etkiler ve dahil olduğu enzim grubu karbohidrazdır. Amilaz, nişasta molekülündeki bağları parçalayarak bu parçalanmada oluşan maddeleri tükürüğün su molekülleri ile etkiler. Enzim içerisinde bulunan ortamın asit veya baz konsantrasyonuna göre etkili olur. Tükürükteki amilaz sadece bazik ortamda etkilidir. Mide öz suyu çok asitlidir, bu nedenle amilazın etkinliği asitli ortamda durur ve midede nişastanın sindirimi yapılmaz. Karbonhidrat sindirimi, ince bağırsakta tamamlanır. Amilaz enzimi ile meydana gelen maltoz, ince bağırsakta özel bir enzim ile glikoza çevrilir. Ağızda parçalanan nişasta, pankreastan gelen amilazın etkisi ile ince bağırsakta sindirilir. Böylece, karbonhidratlar vücutta kullanılabilir hale gelir. |